အာဇာနည္ေန႔ဟူသည္...

 
ခုႏွစ္က ၁၉၄၇၊ ဇူလိုင္လ ၁၉ရက္။

ေကာင္းကင္တစ္ခုလံုး အံု႔မႈိုင္းလ်က္ရွိေနသည္။ မိုးကလည္း တေျဖာက္ေျဖာက္က်လိုက္၊ စဲသြားလိုက္ ရွိေနသည္။ တိမ္တိုက္တို႔သည္လည္း ေဖ်ာ့ေတာ့ေတာ့ႏွင့္ ဝမ္းနည္းမႈကို ေဆာင္ေနသေယာင္။ အင္လ်ားကန္ေစာင္းရွိ ဂဠဳန္ဦးေစာ၏ ၿခံထဲတြင္မူ မနက္ေစာေစာကတည္းက လူတစ္ရံုးရံုးႏွင့္ အလုပ္ရွဳပ္ေနၾကသည္။
ကန္ထဲတြင္လည္း ေလွတစ္စီးက တစ္ခုခုကို ရွာေနသေယာင္။ အခ်ိန္ ၁ဝနာရီခန္႕ေလာက္တြင္ ဦးေစာသည္ စစ္ယူနီေဖာင္း ဝတ္ထားေသာ တပည့္မ်ားကို ေသခ်ာျပဳလုပ္ရန္ မွာေနသည္။ ကားေမာင္းမည့္ သုခမွာ ကားေပၚတက္ခါနီးတြင္ ေျခေခ်ာ္လဲရာ ဦးေစာက လွမ္းေမး လိုက္သည္။ သုခကလည္း ဘာမွမျဖစ္ပါဘူး လို႔ျပန္ေျဖေလသည္။ သို႔ျဖင့္ အင္လ်ားကန္ေစာင္း ၿခံဝင္းထဲက ထြက္လာေသာ ဂ်စ္ကားသည္ လမ္းမေပၚတြင္ အရွိန္ျပင္းျပင္းေမာင္းႏွင္လာစဥ္တြင္ ဝန္ၾကီးရံုး၌ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ဦးေဆာင္ေသာ ဝန္ၾကီးအဖြဲ႕ အစည္းအေဝးက်င္းပေနသည္။ အဓိကေဆြးေႏြးမည့္ ျပႆနာမွာ လက္နက္ဂိုေဒါင္မွ ေပ်ာက္ဆံုးသြားေသာ ဘရင္းဂန္းမ်ားႏွင့္ က်ည္ဆံမ်ား ဦးေစာေနအိမ္သို႔ ေရာက္ရွိေနသည့္ျပႆနာပင္။ ပို႔ေဆာင္ဆက္သြယ္ေရး စီမံကိန္းကို ေဆြးေႏြးရန္ ရွိေသာ္လည္း ဝန္ၾကီး ေစာစံဘိုးသင္၏ အစိုးရသေဘာၤမွာ မအူပင္တြင္ ေသာင္တင္ေန၍ အစည္းအေဝးသို႔ ေရာက္မလာခဲ့။ မၾကာမီ ေရာက္လာေတာ့မည့္ ကံၾကမၼာဆိုးၾကီးကိုမူ မည္သူမွ မျမင္ႏိုင္ေခ်။

၁၃ဝ၉ ခု၊ ဝါေခင္လဆန္း ၂ရက္၊ စေနေန႔။

၁၉၄၇ခုႏွစ္၊ ဇူလိုင္လ ၁၉ရက္၊ နံနက္ ၁ဝနာရီ ၃၇မိနစ္။

ဝန္ၾကီးရံုးအတြင္းသို႔ ဂ်စ္ကားတစ္စီး ဝင္ေရာက္လာသည္။ ကားေပၚမွ အမွတ္ ၁၂တပ္ ျခေသၤ့ တံဆိပ္တပ္ဆင္ထားေသာ စစ္ယူနီေဖာင္းဝတ္ လူတစ္စု လက္နက္ကိုယ္စီျဖင့္ ေျပးဆင္းလာၾကသည္။ သို႕ေသာ္ သူတို႔သည္ စစ္ဖိနပ္မ်ား မစီးထားၾကဘဲ ကင္းဘတ္ဖိနပ္အညိဳမ်ားကို စီးထားသည္မွာ စစ္သားမဟုတ္ေၾကာင္း ေပၚလြင္လွသည္။ သို႔ႏွင့္ ေမာင္စိုးႏွင့္သက္ႏွင္းက ဦးေဆာင္၍ အစည္းအေဝး ခန္းမတြင္းသို႔ ဝင္မည္ျပဳေသာ္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္၏ရံုးအကူက တားသည္။ ထိုေကာင္ေလးကိုတြန္းပစ္ျပီး ေမာင္စိုးက ဦးေဆာင္ဝင္သြားေသာအခါ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းက “ေဟ့…ေဟ့”ဟု ေျပာရန္ျပဳစဥ္မွာပင္ ျမန္မာျပည္၏ ကံၾကမၼာၾကီးက ရုတ္ခ်ည္း ေျပာင္းလဲသြားေတာ့သည္။ ေမာင္စိုး၏ ဦးေဆာင္ပစ္ခတ္မႈ ႏွင့္အတူ ေသနတ္သံမ်ား ဆက္တိုက္ေပၚထြက္လာသည္။ ဦးေစာ၏တူေတာ္ေမာင္ျဖစ္ေသာ ရန္ၾကီးေအာင္ကလည္း ပုန္းေနသူမ်ားကို ဒူးေထာက္ျပီး ပစ္သည္။ ႏိုင္ငံေတာ္၏ အဓိကအာဇာနည္ ျဖစ္ေသာ ဗုိလ္ခ်ဳပ္က်ဆံုးသည္ႏွင့္အတူ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ထိုင္ေနသည့္ ကုလားထိုင္ေနာက္မွ ကေနေသာ ေဒါင္းရုပ္ေလးကိုလည္း ထိမွန္သြားခဲ့ေလသည္။ ထိုသို႔ ပစ္ခတ္သံမ်ား ၾကားေသာအခါ ဦးရာဇတ္၏ သက္ေတာ္ေစာင့္ျဖစ္ေသာ ရဲေဘာ္ကိုေထြးလည္း ေရာက္ရွိလာေလသည္။ သို႔ေသာ္ ရန္ၾကီးေအာင္ ပစ္လိုက္ေသာ က်ည္ဆံကိုမူ ကိုေထြး မေရွာင္ႏိုင္ခဲ့ေခ်။ မေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မ်ားစြာ၊ မထင္မွတ္ထားေသာ အခ်ိန္ကာလေလးအတြင္းမွာဝယ္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ အေျခအေနသည္ ရုတ္ခ်ည္း ေျပာင္းလဲသြား ေတာ့သည္။

ထို ၁၉၄၇ခုႏွစ္၊ ဇူလိုင္လ ၁၉ရက္ေန႕တြင္ က်ဆံုးသြားေသာ အာဇာနည္ေခါင္းေဆာင္ၾကီးမ်ားမွာ -

၁။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း         (ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္)

၂။ ဦးဘခ်ဳိ                         (ျပန္ၾကားေရးဌာန ဝန္ၾကီး)

၃။ မန္းဘခိုင္                      (အလုပ္သမားဌာန ဝန္ၾကီး)

၄။ ဦးဘဝင္း                       (စီးပြားေရးႏွင့္ ေထာက္ပံ့ေရးဌာန ဝန္ၾကီး)

၅။ သခင္ျမ                         (ျပည္ထဲေရးဌာန ဝန္ၾကီး)

၆။ ဦးအဗၺဒူရာဇတ္                (ပညာေရးႏွင့္ အမ်ဳိးသားစီမံကိန္းဌာန ဝန္ၾကီး)

၇။ မိုင္းပြန္ေစာ္ဘြား စဝ္စံထြန္း (နယ္ျခားေဒသမ်ားဆိုင္ရာဌာန ဝန္ၾကီး)

၈။ ဦးအုန္းေမာင္                  (သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရးႏွင့္ လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရးဌာန ဒုဝန္ၾကီး)

၉။ ရဲေဘာ္ကိုေထြး                (ဦးရာဇတ္၏ သက္ေတာ္ေစာင့္) တို႔ျဖစ္သည္။

ထိုအာဇာနည္ ၉ဦးအထဲတြင္ ဦးဘခ်ဳိသည္ မြန္းလြဲ ၁နာရီ ၄၅မိနစ္တြင္က်ဆံုးခဲ့သလို မိုင္းပြန္ ေစာ္ဘြားၾကီး စဝ္စံထြန္းသည္လည္း ဇူလိုင္လ ၂ဝရက္ေန႔ မြန္းတည့္ ၁၂နာရီအခ်ိန္တြင္မွ ကြယ္လြန္ေလသည္။ ရဲေဘာ္ကိုေထြးသည္ ေနာက္မွေရာက္ရွိလာေသာေၾကာင့္ ၁ဝနာရီ ၄၅မိနစ္တြင္ က်ဆံုးေလသည္။

က်န္ဗုိလ္ခ်ဳပ္အပါအဝင္ က်န္အာဇာနည္မ်ားသည္ ထို႔ေန႔၊ ထို႔ေနရာမွာပင္ ႏိုင္ငံေတာ္အတြက္ အသက္စြန္႔သြားခဲ့ၾကေလသည္။ ဘ႑ာေရးဝန္ၾကီး ဦးတင္ထြဋ္သည္ ဒဏ္ရာ အျပင္အထန္ ရခဲ့ေသာ္လည္း အသက္ရွင္ က်န္ခဲ့သည္။ ဦးဘဂ်မ္း၊ ေပ်ာ္ဘြယ္ ဦးျမ၊ ဦးေအာင္ဇံေဝႏွင့္ အတြင္းဝန္ ဦးေရႊေဘာ္တို႔သည္လည္း ကံေကာင္းေထာက္မစြာပင္ လြတ္ေျမာက္သြားၾကသည္။

ထို႔ေန႔ ညေန ၃နာရီမွာပင္ ဒုရဲခ်ဳပ္ ဦးထြန္းလွေအာင္ ဦးေဆာင္၍ ဦးေစာအပါအဝင္ ႏိုင္ငံေတာ္ လုပ္ၾကံမႈ တရားခံမ်ားကို ဝိုင္းဝန္ဖမ္းဆီၾကေလသည္။ ထို႔ေနာက္ ျပစ္မႈမ်ားကို စစ္ေဆးေလရာ ျပစ္မႈထင္ရွားေၾကာင္းကို ေတြ႕ရွိရသျဖင့္ ဦးေစာႏွင့္ အေပါင္းအပါမ်ားအား ၁၉၄၇၊ ဒီဇင္ဘာလ ၃ဝရက္ ေန႕တြင္ ေသဒဏ္ ခ်မွတ္လိုက္သည္။ တရားခံတို႔သည္ ေနာက္ဆံုးအေနျဖင့္ ၁၉၄၈ခု၊ ဧၿပီလ ၂၇ရက္ ေန႔တြင္ အယူခံဝင္ခဲ့ရာ တရားလႊတ္ေတာ္ခ်ဳပ္မွ ပယ္ခ်လိုက္သည္။ ထို႔ေနာက္ သမၼတထံ သနားခံလႊာ တင္သြင္းခဲ့ရာ ေသဒဏ္ခ်မွတ္ခံထားရေသာ တရားခံမ်ားျဖစ္သည့္ ခင္ေမာင္ရင္၊ သုခႏွင့္ ေမာင္နီ တို႕ကို တစ္သက္တစ္ကၽြန္းသို႔ ေျပာင္းလဲခ်မွတ္လိုက္သည္။ က်န္တရားခံမ်ားျဖစ္ေသာ ဂဠဳန္ဦးေစာ၊ သက္ႏွင္း၊ ေမာင္စိုး၊ မႈန္ႀကီးတို႕ကို အင္းစိန္အက်ဥ္းေထာင္တြင္ လည္းေကာင္း၊ စိန္ၾကီးႏွင့္ ရန္ႀကီးေအာင္တို႔အား ရန္ကုန္အက်ဥ္းေထာင္ (ယခု ရန္ကုန္အေထြေထြေရာဂါကု ေဆးရံုေနရာ)တြင္ လည္းေကာင္း၊ ၁၉၄၈ခု ေမလ (၈)တြင္ တစ္ခ်ိန္တည္း ႀကိဳးေပး စီရင္ခဲ့ေလသည္။

၁၉၄၇ခုႏွစ္၊ ဇူလိုင္လ (၂၁)ရက္ေန႔တြင္ အာဇာနည္ေခါင္းေဆာင္ႀကီးမ်ား၏ စ်ာပန က်င္းပေရး ေကာ္မတီအဖြဲ႕သည္ ရုပ္ကလပ္မ်ားကို ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၊ ဂ်ဴဗလီေဟာအတြင္းသို႔ ယူေဆာင္လာၾကသည္။ စင္ျမင့္၏ ေရွ႕ဆံုးအလယ္တည့္တည့္တြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၏ ရုပ္ကလပ္ကို ေရႊခ်ထားေသာ မွန္အေခါင္းျဖင့္  ေရႊခ်ထားေသာ သလြန္ထက္ဝယ္တင္ထားၿပီး ထီးျဖဴႏွစ္လက္မိုးထားသည္။ စင္ျမင့္၏ လက္ယာဘက္တြင္ အတြင္းဝန္ အိုင္စီအက္စ္ ဦးအုန္းေမာင္ ႏွင့္ သက္ေတာ္ေစာင့္ ရဲေဘာ္ကိုေထြး တို႔ကိုလည္းေကာင္း၊ လက္ဝဲဘက္တြင္မူ မိုင္းပြန္ေစာ္ဘြားၾကီး၏ ရုပ္ကလပ္ကို ေစာ္ဘြား အေဆာင္အေယာင္မ်ားျဖင့္ သလြန္ထက္တင္ထားကာ ထီးျဖဴ တစ္လက္စီ မိုးေပးထားသည္။ အာဇာနည္ေခါင္းေဆာင္ၾကီးမ်ား၏ ရုပ္ကလပ္မ်ားကို ၆လတိုင္ ျပည္သူမ်ား၏ ဂါရဝျပဳမႈကို ခံယူရန္ ဂ်ဴဗလီေဟာတြင္ခန္းမၾကီးတြင္ ထားရွိျပီး ၁၉၄၈ခုႏွစ္ ဧၿပီလ (၁၁)ရက္ေန႕မွသာ အာဇာနည္ကုန္းသို႔ ပို႕ေဆာင္ ဂူသြင္းခဲ့သည္။

ဤသို႔ျဖင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြက္ အသက္ေပးလွဴခဲ့ၾကေသာ အာဇာနည္ေခါင္းေဆာင္ၾကီးမ်ား၏ ဂုဏ္ေက်းဇူးကို ေအာက္ေမ့လ်က္ ဇူလိုင္လ (၁၉)ရက္ေန႕ကို ျပန္တမ္းဝင္ ရံုးပိတ္ရက္အျဖစ္ သတ္မွတ္ကာ ထိုေန႔တြင္ အလံတစ္ဝက္စီ လႊင့္ထူလ်က္ အာဇာနည္ေန႔ကို ဂုဏ္ျပဳလ်က္ ရွိေပသည္။

လင္းယံခ (ျမန္မာစာ)